The Coffee Influencer : แชมป์โลกผู้สร้างแรงกระเพื่อมให้วงการกาแฟ
ถึงแม้ว่าญี่ปุ่นจะไม่ได้อยู่ในโซน The Bean Belt แต่ประเทศนี้กลับมีชื่อเสียงด้านกาแฟอันดับท็อปของโลกเลยทีเดียว ไม่เพียงแต่วัฒนธรรมกาแฟจะฝังรากลึกในชนชาตินี้ไปแล้วเท่านั้น แต่ญี่ปุ่นยังสร้างเมล็ดพันธุ์แห่งบุคลากรในวงการกาแฟที่มีคุณภาพระดับโลกมากมายไปพร้อมกันด้วย นั่นยังไม่นับการแปรรูปวัตถุดิบอย่างเมล็ดกาแฟได้ยอดเยี่ยม ไปจนถึงการครีเอทอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับการชงกาแฟที่ได้มาตรฐานสูงในระดับสากลด้วยเช่นกัน
หากพูดถึงวงการกาแฟโลก ญี่ปุ่นเองก็เริ่มเป็นคีย์สำคัญของอุตสาหกรรมกาแฟมาช้านานและก้าวสู่บทบาทระดับโลกตั้งแต่คลื่นลูกที่สอง (Second Wave Coffee) ไปจนสู่คลื่นลูกที่สาม (Third Wave Coffee) และปฏิเสธไม่ได้เลยว่าคลื่นลูกล่าสุดนี้ ญี่ปุ่นเองคือตัวแปรสำคัญในการกระเพื่อมให้คลื่นลูกนี้ถาโถมไปทั่วโลกและโด่งดังยิ่งขึ้น
ในช่วงคลื่นลูกที่สามของวงการกาแฟนี้ ญี่ปุ่นเองก็ได้สร้างบุคคลสำคัญที่เป็นตำนานระดับโลกขึ้นมาหลายต่อหลายคนและก็มักจะสร้างสถิติในการเป็นชาวเอเชียคนแรกที่คว้ารางวัลในเวทีใหญ่ได้เสมอ เมล็ดพันธุ์ที่มีศักยภาพเหล่านี้ต่างก็กลายมาเป็นบุคลากรทางกาแฟสำคัญของโลกและส่งต่อแรงบันดาลใจให้กับคอกาแฟทั่วโลก รวมถึงทำให้เกิดบุคลากรกาแฟฝีมือดีนับไม่ถ้วน
พวกเขาเหล่านี้เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยปลุกกระแสวัฒนธรรมกาแฟให้ไต่ระดับขึ้นไปอีกขั้น ที่สำคัญบรรดาแชมป์โลกแห่งเวทีกาแฟเหล่านี้ต่างเป็นสื่อกลางในการส่งผ่านวัฒนธรรมกาแฟญี่ปุ่นไปผสมผสานกับวัฒนธรรมกาแฟแต่ละถิ่นทั่วโลกได้อย่างลงตัวทีเดียว
รูปประกอบ : SPRUDGE
The Forever Champion
ฝีมือเซียนที่ครองแชมป์ตลอดกาล
หากพูดถึงตัวท็อประดับสูงสุดของผู้ทรงอิทธิพลแห่งวงการแฟญี่ปุ่นและของโลกแล้ว รายชื่อแรกที่นึกถึงก็น่าจะเป็นเทพขึ้นหิ้งอย่าง ฮิโรชิ ซาวาดะ (澤田洋史, Hiroshi Sawada) ซึ่งเขาคนนี้เป็นเสมือนตัวแปรสำคัญของการเริ่มก่อแรงกระเพื่อมให้กับคลื่นลูกที่สาม (Third Wave Coffee) ของวงการกาแฟญี่ปุ่นเลยก็ว่าได้
เพราะหลังจากที่ซาวาดะบินไปคว้าแชมป์โลกด้านลาเต้อาร์ตที่อเมริกาบนเวที Millrock Latte Art Competition ในปี ค.ศ.2008 (ปัจจุบันเวทีนี้เปลี่ยนชื่อเป็น Latte Art World Champion Open : www.coffeefest.com/catalog/competitions/latte-art-world-championship-open) ซึ่งเป็นเวทีแข่งขันด้านกาแฟที่เก่าแก่และมีชื่อเสียงมากที่สุดในยุคนั้น ไม่เพียงแค่เขาจะเป็นชาวเอเชียคนแรกที่คว้าแชมป์บนเวทียักษ์ใหญ่นี้มาครองได้สำเร็จเท่านั้น แต่บาริสต้าที่มีฝีมือวาดนมระดับเทพนี้ยังสร้างสถิติสะเทือนวงการด้วยการทำคะแนนสูงสุดเป็นประวัติกาลแบบที่ปัจจุบันนี้ก็ยังไม่มีใครที่สามารถมาล้มสถิตินั้นได้เลยด้วย
รูปประกอบ : Daily Coffee News
แล้วด้วยดีกรีที่พ่วงด้วยฝีมือชั้นเซียนนี่เองที่ทำให้ซาวาดะกลายเป็นดาวรุ่งพุ่งแรงในญี่ปุ่นเพียงชั่วข้ามคืน และฝีมือที่ไม่เคยตกนี้ก็ทำให้ซาวาดะยังคงเป็นดาวค้างฟ้าแห่งวงการกาแฟโลกมาจนถึงทุกวันนี้
หลังจากที่คว้ารางวัลระดับโลกมาได้สำเร็จ ซาวาดะก็ถูกเชิญไปออกรายการ สัมภาษณ์ลงนิตยสาร ไปจนถึงทำงานร่วมกับแบรนด์ยักษ์ใหญ่ของญี่ปุ่นมากมาย ขณะเดียวกันเขาก็เริ่มเปิดร้านกาแฟ Streamer Coffee Company (www.streamer.coffee) ในย่านชิบุยะซึ่งแน่นอนว่าไม่เฉพาะคนญี่ปุ่นเท่านั้นแต่คอกาแฟจากทั่วโลกต่างก็อยากมาลองชิมฝีมือของเขาสักครั้งให้ได้
ฝีมือระดับเทพแบบนี้ยิ่งทำให้บาริสต้าที่สนใจลาเต้อาร์ตหลายต่อหลายคนอยากได้เคล็ดลับและเทคนิคในการวาดฟองนมจากเขาและนั่นทำให้ซาวาดะออกหนังสือของตัวเองเพื่อถ่ายทอดความรู้ของตนให้กับวงการกาแฟญี่ปุ่น (และวงการกาแฟโลก) ตั้งแต่ Basic Barista Book, Sawada Coffee Style ไปจนถึง Hiroshi’s Latte Art and Barista Style ซึ่งเราเชื่อว่าบาริสต้าไทยหลายคนก็น่าจะเคยอ่านหรือเป็นเจ้าของหนังสือเหล่านี้กันแล้วแน่นอน
รูปประกอบ : Daily Coffee News
ในยุคของคลื่นลูกที่สาม (Third Wave Coffee) นั้นถ้าคุณโด่งดังในวงการกาแฟระดับประเทศแบบสุด ๆ และเริ่มมีคนทั่วโลกที่ติดตาม บาริสต้าทั้งหลายก็มักจะขยับตัวไปทำธุรกิจระดับสากลตั้งแต่การไปบรรยาย ออกสื่อ ไปจนถึงเปิดร้านกาแฟสาขาในต่างประเทศ ซาวาดะเองก็สร้างทิศทางแบบนั้นเช่นกัน ในปี ค.ศ.2015 เขาก็ได้เริ่มขยับขยายไปเปิดแบรนด์ใหม่ของตัวเองเพื่อบุกฝั่งอเมริกาบ้าง (เหมือนกับหลายแบรนด์ของตะวันตกที่มาบุกญี่ปุ่น)
โดยเขาได้เปิดบริษัท Sawada Coffee USA (http://sawadacoffee.com) เพื่อทำธุรกิจต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับกาแฟในแบรนด์ของเขารวมถึงการเปิดร้าน Sawada Coffee ขึ้นที่ชิคาโก และตามติดด้วย Sawada Matcha ที่ต่อจากยอดเมนู Military Latte อันเป็นซิกเนเจอร์ประจำตัวเขาที่โด่งดังนั่นเอง
นั่นยังไม่นับการไปคอลแลปกับแบรนด์ดังมากมาย การขายสินค้าในแบรนด์ของตัวเอง ไปจนถึงการเป็นที่ปรึกษากับร้านกาแฟต่าง ๆ ด้วย สำหรับในเมืองไทยเองซาวาดะก็เคยมาร่วมแจมกับเนสกาแฟในบ้านเราในช่วงที่เปิด Nescafe Hub ใหม่ ๆ โดยในช่วงนั้นทางซาวาดะก็ได้ร่วมครีเอทเมนูเฉพาะกิจอย่าง Tokyo Express ที่เป็นการปรับซิกเนเจอร์อย่าง Military Latte ให้เป็นสูตรเฉพาะสำหรับ Nescafe Hub ด้วย ในอนาคตเราก็ฝันไว้ว่าสักวันจะได้เห็น Sawada Coffee ในเมืองไทยกับเขาบ้างเหมือนกัน
Brew with Passion
แรงบันดาลใจสู่ความหลงใหลที่ลุ่มลึก
ถ้าพูดถึงตัวท็อปแห่งวงการกาแฟญี่ปุ่นที่ไปคว้ารางวัลระดับโลกมาได้อีกคนนั้นก็คือ ฮิเดะโนริ อิซากิ (井崎英典, Hidenori Izaki) อดีตบาริสต้าแห่ง Maruyama Coffee (www.maruyamacoffee.com) ที่คว้าแชมป์ World Barista Championship 2014 (https://worldbaristachampionship.org) เวทีแข่งขันที่เปรียบเสมือนโอลิมปิกแห่งวงการกาแฟ โดยอิซากิถือเป็นชาวญี่ปุ่นและชาวเอเชียคนแรกที่คว้าแชมป์บนเวทีนี้ได้สำเร็จเช่นกัน
หลังจากนั้นเขาก็กลายเป็นเซเลบริตี้แห่งวงการกาแฟทันที ตระเวนไปให้ความรู้และบรรยายทั่วโลก เป็นที่ปรึกษาในวงการกาแฟ รวมถึงอยู่เบื้องหลังในการคว้าแชมป์ของบาริสต้าอีกหลาย ๆ คน
รูปประกอบ : SPRUDGE
อิซากิถือเป็นอีกพลังสำคัญที่มากระเพื่อมคลื่นลูกที่สาม (Third Wave Coffee) ระลอกสองของกาแฟญี่ปุ่นให้ถาโถมระลอกใหม่ นอกจากนี้เขายังทำให้คนทั่วไปได้รู้จักกับร้านกาแฟคุณภาพอย่าง Maruyama Coffee มากขึ้นด้วย แถมแบรนด์นี้ก็เริ่มขยับตัวจากการเป็นร้านกาแฟกลิ่นอายคิซซาเต็น (喫茶店, Kissaten) สู่การเป็นขวัญใจคนรุ่นใหม่ที่หลงใหลใน Specialty Coffee อีกด้วย
แล้วถ้าใครที่อยู่ในแวดวงกาแฟโลกหรือสนใจวงการกาแฟญี่ปุ่นอยู่แล้วก็จะยิ่งรู้ดีว่าเจ้าของ Maruyama Coffee ก็คือ เคนทาโร มารุยามะ (丸山 健太郎 – Kentaro Maruyama) ผู้เชี่ยวชาญด้านกาแฟที่ตระเวนค้นหาเมล็ดกาแฟดี ๆ จากทั่วโลกตลอดทั้งปี และมักจะเป็นผู้ประมูลเมล็ดกาแฟคุณภาพลำดับต้น ๆ ของโลกมาอยู่ในมือได้เสมอด้วย นั่นจึงทำให้ Maruyama Coffee เป็นร้านที่มีเมล็ดกาแฟเกรดพรีเมียมระดับโลกเสิร์ฟอยู่ตลอด เมนูกาแฟของที่นี่ก็เยอะแยะและมีข้อมูลละเอียดยิบไม่ต่างจากเมนูร้านอาหารเลยล่ะ
นอกจากมารุยามะจะเป็นหนึ่งในผู้ที่พร่ำสอนและฝึกฝนอิซากิแล้ว เขายังเป็นผู้อยู่เบื้องหลังในการสร้างบุคลากรแห่งวงการกาแฟญี่ปุ่น (และของโลก) คนสำคัญอีกคนนั่นก็คือ มิกิ ซึซึกิ (鈴木 樹, Miki Suzuki) ที่ดูเหมือนจะเดินตามรอยอิซากิด้วยการแข่งขันชิงแชมป์ในประเทศครั้งแล้วครั้งเล่าจนได้เป็นแชมป์ Japan Barista Championship ถึง 3 สมัยในปี ค.ศ.2010, 2011 และ 2016
เธอมุ่งมั่นพัฒนาฝีมือเพื่อลงแข็งในเวทีโลก World Barista Championship อยู่หลายหนจนในครั้งล่าสุดนั้นเธอถูกยกให้เป็นตัวเก็งในการคว้าแชมป์ พร้อมตำแหน่งคาดการณ์ล่วงหน้าว่าเธออาจจะเป็นบาริสต้าหญิงชาวญี่ปุ่นคนแรกที่คว้าแชมป์โลกนี้มาครองเลยทีเดียว อย่างไรก็ตาม เธอทำได้เพียงคว้าตำแหน่งรองแชมป์ใน World Barista Championship 2017 ได้เท่านั้น แต่นั่นก็นับว่าเป็นเกียรติยศสูงสุดที่เธอได้ครอบครองด้วยเช่นกัน
รูปประกอบ : Highflyers
นับจากที่อิซากิคว้าแชมป์โลกในคราวนั้นสำเร็จก็ยังไม่มีคนญี่ปุ่นคนไหนที่สามารถคว้าแชมป์บนเวทีนี้ได้อีกเลย แต่ถึงอย่างไร บาริสต้าญี่ปุ่นก็ยังถือเป็นคู่แข็งที่หินและมีคุณภาพบนเวทีนี้เสมอ และนับจากวันนั้นก็ทำให้โลกนี้ได้รู้จักกับเด็กชายที่พลิกผันตัวเองสู่ทางเดินของวงการกาแฟและขับเคลื่อนมันต่อด้วยแรงบันดาลใจและความมุ่งมั่นจนสู่ความสำเร็จ
ปัจจุบัน อิซากิเลือกไม่เปิดร้านกาแฟเหมือนคนอื่น ๆ แต่เลือกที่จะเปิดบริษัท QAHWA (http://qahwa.co.jp) (หรือบางทีก็ถูกเรียกว่า Samurai Coffee Express ที่เขาใช้ในยุคแรก ๆ และยังคงเป็นชื่อเว็บปัจจุบันอยู่) ซึ่งเป็นบริษัทที่ให้คำปรึกษาในเรื่องกาแฟ โดยเขาได้เป็นที่ปรึกษาให้ตั้งแต่ระดับร้านเล็ก ๆ ไปจนถึงยักษ์ใหญ่ธุรกิจกาแฟโลกอย่าง Nestle แบรนด์ใหญ่อย่าง McDonald’s และแบรนด์มาแรงก้าวกระโดดอย่าง Luckin Coffee รวมถึงเคยถูกเชิญมาบรรยายที่ไทยในฐานะที่เป็นที่ปรึกษาให้กับ Simonelli Group หนึ่งในเครื่องทำกาแฟคุณภาพชื่อดังของโลกเพื่อให้ความรู้เรื่องกาแฟอีกด้วย
Pure Powerful
สานพลังแห่งความบริสุทธิ์
สำหรับคอกาแฟสายดริปคงไม่มีใครไม่รู้จัก เท็ทซึ คะซึยะ (粕谷 哲, Tetsu Kasuya) ที่ไม่ใช่แค่มีอิทธิพลในญี่ปุ่นเท่านั้น แต่เขากลายมาเป็นผู้ทรงอิทธิพลแห่งวงการกาแฟดริปของโลกไปแล้วหลังจากที่คว้าแชมป์ World Brewers Cup 2016 (www.worldbrewerscup.org) มาครองได้สำเร็จ ซึ่งนี่คืออีกสาขารางวัลหนึ่งของเวทีแข่งขันโอลิมปิกทางด้านกาแฟนั่นเอง
แน่นอนว่าคะซึยะก็เป็นคนเอเชียคนแรกที่คว้าแชมป์บนเวทีนี้ได้สำเร็จเช่นเดียวกับที่แชมป์ชาวญี่ปุ่นคนอื่นทำได้ แล้วสูตรที่ทำให้เขาดริปกาแฟจนคว้ารางวัลนี้ได้ก็คือสูตร 4:6 Method ในแบบเฉพาะตัวของเขาที่ภายหลังกลายเป็นสูตรที่โด่งดังไปทั่วโลกและคนนิยมดริปตามมากมายไม่เว้นแม้แต่เมืองไทยที่มีการเผยแพร่สูตรนี้ในภาษาไทยหลากหลายรูปแบบด้วยเช่นกัน
รูปประกอบ : Mauricel Lacroix
ในการแข่งขันครั้งนั้นอุปกรณ์สำคัญที่คะซึยะใช้ก็คือกรวยดริปกาแฟ V60 ของ Hario (https://global.hario.com) แบรนด์ญี่ปุ่นที่โด่งดังในโลกกาแฟ ใครที่หลงใหลในกาแฟดริปก็คงรู้จัก V60 โมเดลคลาสสิกของ Hario นี้กันมาบ้างซึ่งมันถูกคิดค้นพัฒนาให้เป็นรูปร่างกรวยเอียงทำมุม 60 องศา (อันเป็นที่มาของชื่อรุ่น) เพื่อการไหลของน้ำที่มีประสิทธิภาพที่สุด
หลังจากที่คะซึยะคว้าแชมป์แล้วก็ยิ่งทำให้เจ้ากรวยดริป V60 นี้โด่งดังมากขึ้นไปอีก และส่งผลให้เขากลายเป็นแบรนด์แอมบาสเดอร์คนสำคัญของ Hario ไปในทันที ทาง Hario ได้ทำคลิปเผยแพร่วิธีการชงกาแฟดริปตามสูตร 4:6 Method ของเขา และนั่นล่ะก็คือที่มาของสูตรกาแฟดริปที่ดังไปทั่วโลกในขณะนี้นั่นเอง
Hario ยังต่อยอดเทรนด์ของกาแฟดริปและคะซึยะด้วยการชักชวนเขามาออกแบบ ตลอดจนพัฒนาผลิตภัณฑ์รุ่นพิเศษของเขาโดยเฉพาะอย่าง V60 Dripper 02 KASUYA Model ที่ใช้พอร์ซเลนทำกรวยดริปขึ้น แน่นอนว่าอุปกรณ์ชิ้นนี้ขายดิบขายดีทั่วโลก (ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทย) สูตร 4:6 Method ของเขาก็ดังยิ่งขึ้นไปอีก แบรนด์สัญชาติญี่ปุ่นอย่าง Hario ก็พลอยดังในวงกว้างเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ไปด้วย ที่สำคัญมันเป็นแรงบันดาลใจให้คนหันมาเป็นสาวกกาแฟดริปเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาลเลยทีเดียว
นอกจากจะเป็นที่ปรึกษาด้านกาแฟ เป็นแบรนด์แอมบาสเดอร์ เป็นผู้ที่อยู่เบื้องหลังการเทรนด์บาริสต้าดัง ๆ หลายคนทั่วโลกแล้ว ปัจจุบัน คะซึยะก็ยังเป็นหนึ่งในหุ้นส่วนของ Philocoffea (en.philocoffea.com) เปิดร้านกาแฟเล็ก ๆ และขายเมล็ดกาแฟแบรนด์ญี่ปุ่นที่เขาคัดสรรเมล็ดและควบคุมคุณภาพการคั่วด้วยตัวเองอีกด้วย รวมถึงเคยถูกเชิญให้มาเสวนาและเปิดร้าน Philocoffea โชว์ฝีมือเฉพาะกิจกันในงาน Thailand Coffee Fest 2019 มาแล้ว ซึ่งก็ได้รับการตอบรับจากคอกาแฟไทยเป็นอย่างดีทีเดียว
รูปประกอบ : Philocoffea フィロコフィア
“ชิมะซัง (志麻さん) แม่บ้านระดับตำนานในวงการอาหารของญี่ปุ่น” คลิก
“ใช้ชีวิตคนเดียวที่ไม่เดียวดายกับ Okudaira Base” คลิก
